Konstytucja w artykule 63 daje każdemu prawo do składania petycji do organów władz centralnych. Każdy ma składać prawo składać petycję w interesie publicznym oraz własnym, a także osoby trzeciej, jeśli ta osoba udzieliła na to zgodę. Ponieważ petycję może składać każdy, nie jest wymagane obywatelstwo polskie. Przyjmuje się, że wymagany wiek to co do zasady 18 lat, gdyż potrzebna jest zdolność do czynności prawnych, natomiast osoby niepełnoletnie mogą podpisywać petycje. 

Petycja to prośba albo żądanie skierowane do organów władzy publicznej, mogąca dotyczyć m.in. zmiany prawa, podjęcia lub zaniechania jakichś działań, lub podjęcia jakichś decyzji. 

Petycje składa się w formie pisemnej lub elektronicznej. Każda petycja powinna zawierać informację o podmiocie zgłaszającym petycję wraz z jego adresem lub siedzibą, przedmiot petycji oraz jej adresata. 

Petycja składana we własnym imieniu powinna zawierać imię i nazwisko, miejsce zamieszkania lub siedzibę, adres do korespondencji oraz podpis. Jeśli petycję składa więcej podmiotów, wskazane powinno być ich miejsce zamieszkania bądź siedziby oraz imię i nazwisko i adres do korespondencji osoby reprezentującej grupę, oraz jej podpis na petycji. W przypadku wysłania petycji w formie elektronicznej należy wskazać adres poczty elektronicznej, można również opatrzyć ją podpisem elektronicznym. 

Petycja musi zostać rozpatrzona niezwłocznie, jednak nie później niż 3 miesiące od jej złożenia. Jeżeli w przeciągu miesiąca od złożenia petycji, zostanie złożona druga w tej samej sprawie, instytucja, która rozpatruje petycję, wyznacza, nie dłuższy niż 2 miesiące okres oczekiwania na kolejne petycje w tej sprawie. Czas na rozpatrzenie tej petycji liczymy wówczas od momentu zakończenia wyznaczonego okresu. Jeśli adresat petycji jest błędny, przesyła ją w ciągu 30 dni do podmiotu właściwego dla rozpatrzenia petycji. Wówczas termin na rozpatrzenie petycji liczymy od dnia jej przesłania.

Petycje do Sejmu i Senatu regulują regulaminy tych izb. Zarówno w Sejmie i jak Senacie funkcjonują komisje stałe do spraw petycji.

Komisja sejmowa może rozpatrzyć petycję w następujące sposoby:

– złożyć projekt ustawy lub uchwały,
– wnieść poprawkę do projektu ustawy lub uchwały w czasie jego drugiego czytania,
– przedstawienie innej komisji sejmowej opinii o rozpatrywanej przez daną komisję projekcie ustawy lub uchwały,
– wystąpienie z wnioskiem o kontrolę w Najwyższej Izby Kontroli,
– nieuwzględnienie żądań z petycji.

Komisja senacka może rozpatrzyć petycje w następujące sposoby:
– przekazać petycję uprawnionemu podmiotowi jeśli jej zakres wykracza poza kompetencje Senatu,
– złożyć wniosek do Marszałka Senatu o podjęcie inicjatywy ustawodawczej lub uchwałodawczej wraz z projektem ustawy lub uchwały,
– uprawnić jednego z członków do złożenia wniosku o charakterze legislacyjnym w trakcie prac Senatu,
– przedstawić marszałkowi Senatu opinię w sprawie celowości skorzystania przez Senat z przysługujących mu uprawnień. 

Marszałek Sejmu lub Senatu informuje podmiot wnoszący petycję o podjętym rozstrzygnięciu.

Petycje można kierować również do Prezydenta RP. Jednostką odpowiedzialną za obsługę petycji w Kancelarii Prezydenta jest Biuro Interwencyjnej Pomocy Prawnej i Listów, w którym można poprosić również o darmową pomoc prawną. Petycje do prezydenta można wysyłać: pocztą tradycyjną, e-mailem lub dostarczać osobiście do Biura Podawczego KPRP, przy ul. Wiejskiej 10, wejście D w godzinach 8.15 – 16.15 od poniedziałku do piątku.

NEWSLETTER

Chcesz otrzymać dostęp do platformy do głosowań, której premiera w najbliższych dniach? Zostańmy w kontakcie! Koniecznie zapisz się na newsletter! Śledź nas też na Facebooku, Twitterze, Instagramie, YouTube i TikToku.