Kandydować w wyborach samorządowych nie może osoba skazana prawomocnym wyrokiem na karę pozbawienia wolności za przestępstwo umyślne ścigane z oskarżenia publicznego (art. 11 §2 pkt. 1 Kodeksu Wyborczego).

Jak zostać wójtem/burmistrzem/prezydentem miasta?
Jak zostać radnym gminy/miasta?
Jak zostać radnym powiatowym?
Jak zostać radnym wojewódzkim?

Kandydować nie może osoba skazana prawomocnym wyrokiem na karę pozbawienia wolności za przestępstwo umyślne ścigane z oskarżenia publicznego. (art. 11 §2 pkt. 1 Kodeksu Wyborczego)

Jak zostać wójtem/burmistrzem/prezydentem miasta?
Żeby zostać wójtem/burmistrzem/prezydentem miasta trzeba mieć ukończone 25 lat najpóźniej  dniu głosowania (art. 11 §1 pkt. 6 Kodeksu Wyborczego). Wójtem/burmistrzem/prezydentem miasta nie można zostać wybranym więcej niż 2 razy, przy czym do limitu wlicza się wyłącznie wybory dokonane od 2018 roku (art. 11 §4  Kodeksu Wyborczego) . 

Prawo tworzenia komitetów wyborczych samorządowych  i zgłaszania kandydatów na wójta/burmistrza/prezydenta miasta mają:
– partie polityczne,
– koalicje partii politycznych,
– stowarzyszenia i organizacje społeczne,
– wyborcy.

Prawo zgłaszania kandydata na wójta/burmistrza/prezydenta miasta mają komitety, które zarejestrowały kandydatów na radnych w przynajmniej połowie okręgów w danej gminie (art. 478 §2 Kodeksu Wyborczego). W przypadku wyborów przedterminowych wymagana jest liczba podpisów(art. 478 §2 Kodeksu Wyborczego):
150 – dla gmin do 5 tysięcy wyborców
300 – dla gmin do 10 tysięcy wyborców
600 – dla gmin do 20 tysięcy wyborców
1500 – dla gmin do 50 tysięcy wyborców
2000 – dla gmin do 100 tysięcy wyborców
3000 – dla gmin liczących powyżej 100 tysięcy wyborców.

Na wójta/burmistrza/prezydenta miasta wybrany zostaje kandydat, który uzyskał ponad połowę ważnie oddanych głosów. Gdy żaden z kandydatów nie uzyska wymaganej liczby głosów, 2 tygodnie później organizuje się II turę wyborów pomiędzy 2 kandydatami, którzy uzyskali największą liczbę głosów. Wybory w II turze wygrywa kandydat z większą liczbą głosów. 

Jak zostać radnym gminy/miasta?
Żeby zostać radnym gminy/miasta trzeba mieć ukończone 18 lat najpóźniej w dniu głosowania (art. 11 §1 pkt. 5 Kodeksu Wyborczego).

W gminach do 20 tysięcy mieszkańców wybory w gminach odbywają się w jednomandatowych okręgach wyborczych. Do zarejestrowania kandydata w okręgu potrzebne jest przedstawienie listy podpisów co najmniej 25 obywateli tej gminy (art. 427 §1 pkt. 1 Kodeksu Wyborczego).

W gminach powyżej 20 tysięcy mieszkańców wybory odbywają się w systemie proporcjonalnym z 5% progiem wyborczym na poziomie gminy (art. 416 §1 i §2)  Kodeksu Wyborczego. Komitety mogą zgłaszać listy kandydatów liczące co najmniej 5 kandydatów i nie więcej niż o 2 kandydatów więcej niż liczba radnych przypadająca na dany okręg (art. 425 §2 pkt. 2) . Co najmniej 35% każdej listy muszą stanowić kandydaci mniej licznie reprezentowanej płci (art. 425 §3  Kodeksu Wyborczego).  Aby zarejestrować listę, należy przedstawić co najmniej 150 podpisów wyborców zamieszkałych w danej gminie. Dotyczy to także miast na prawach powiatu (art. 427 §1 pkt. 1 Kodeksu Wyborczego).

Podział mandatów dokonuje się na poziomie okręgów metodą d’Hondta. Z list, które zdobyły mandaty, radnymi zostają kandydaci z największą liczbą głosów na listach, które zdobyły mandaty.

Jak zostać radnym powiatowym?
Żeby zostać radnym powiatowym trzeba mieć ukończone 18 lat najpóźniej w dniu głosowania (art. 11 §1 pkt. 5 Kodeksu Wyborczego).

Wybory odbywają się w systemie proporcjonalnym. Na listach musi być co najmniej 3 kandydatów i nie więcej niż liczba mandatów przypadająca na okręg plus 2. (art. 457 §1 Kodeksu Wyborczego)  Obowiązuje minimum 35% kandydatów mniej licznie reprezentowanej płci (art. 425 §3  Kodeksu Wyborczego), przy czym przy 3 kandydatach oznacza to, że na liście musi być co najmniej 1 mężczyzna i 1 kobieta. (art. 457 §2 Kodeksu Wyborczego)

Aby zarejestrować listę, należy przedstawić co najmniej 200 podpisów wyborców zamieszkujących w powiecie (art. 457 §3 Kodeksu Wyborczego).

Podział mandatów dokonuje się na poziomie okręgów metodą d’Hondta. Z list, które zdobyły mandaty, radnymi zostają kandydaci z największą liczbą głosów na listach, które zdobyły mandaty.

Jak zostać radnym wojewódzkim?
Żeby zostać radnym wojewódzkim trzeba mieć ukończone 18 lat najpóźniej w dniu głosowania. (art. 11 §1 pkt. 5 Kodeksu Wyborczego)

Komitety mogą zgłaszać listy kandydatów liczące co najmniej 5 kandydatów i nie więcej niż o 2 kandydatów więcej niż liczba radnych przypadająca na dany okręg. Co najmniej 35% każdej listy muszą stanowić kandydaci mniej licznie reprezentowanej płci. (art. 425 §3  Kodeksu Wyborczego)  Aby zarejestrować listę, należy przedstawić co najmniej 300 podpisów wyborców zamieszkałych na stałe w danym województwie (art. 464 Kodeksu Wyborczego).

Podział mandatów dokonuje się na poziomie okręgów metodą d’Hondta. Z list, które zdobyły mandaty, radnymi zostają kandydaci z największą liczbą głosów na listach, które zdobyły mandaty.

To podstawowe informacje na temat zaangażowania w politykę lokalną. Niebawem pojawią się tu informacje między innymi o tym, jak zostać sołtysem lub ławnikiem!