Zgodnie z art. 61 Konstytucji „Obywatel ma prawo do uzyskiwania informacji o działalności organów władzy publicznej oraz osób pełniących funkcje publiczne. Prawo to obejmuje również uzyskiwanie informacji o działalności organów samorządu gospodarczego i zawodowego, a także innych osób oraz jednostek organizacyjnych w zakresie, w jakim wykonują one zadania władzy publicznej i gospodarują mieniem komunalnym lub majątkiem Skarbu Państwa”

Oznacza to, że o informację możemy zwrócić się do każdego urzędu publicznego, a także każdego podmiotu, który wykonuje zadania przewidziane dla państwa oraz zarządzają majątkiem komunalnym lub państwowym.

Zgodnie z art. 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej każdej osobie przysługuje prawo złożenia wniosku o dostęp do informacji publicznej. Wniosek o udostępnienie informacji publicznej można złożyć w samej instytucji. Można to zrobić ustnie, telefonicznie, listownie za pomocą e-maila lub  za pośrednictwem profilu zaufanego. 

Wniosek o informację publiczną nie ma wymaganej formy, dlatego jest ona dowolna. Urząd nie ma prawa wymagać od nas złożenia wniosku w konkretnej formie lub uzasadnienia, do czego potrzebna jest nam taka informacja. Nie ma nawet obowiązku, by pozyskiwał dane osobowe pytającego (można składać wnioski anonimowo lub pod pseudonimem), niemniej w praktyce może obniżyć skłonność adresata do udzielenia odpowiedzi. Warto pamiętać, aby urząd wraz z prośbą otrzymał adres zwrotny, na który może odesłać odpowiedź. 

Dostęp do informacji publicznej jest darmowy. Urząd może zażądać opłaty jedynie jeśli poniesie przy tym dodatkowe koszty np. gdy oczekujesz przekazania dokumentów w innej formie, niż posiada urząd i konieczne będzie ich przeniesienie na inny nośnik. 

Jeśli urząd nie udzieli odpowiedzi lub odpowiedź będzie niepełna można skierować skargę do tej instytucji adresując pismo na adres siedziby sądu wojewódzkiego, w którym znajduje się dana instytucja. 

To podstawowe informacje na temat dostępu do informacji publicznej. W najbliższych miesiącach będziemy je rozszerzać i aktualizować. Jeżeli już dziś poszukujesz dodatkowych informacji lub wsparcia zajrzyj na przykład na strony Sieci Obywatelskiej Watchdog Polska.