Matyja: Rzeczy niemożliwe w polskiej polityce stają się powoli faktem

O procedowanej zmianie ustawy o referendach lokalnych w Tygodniku Spraw Obywatelskich pisał 11 kwietnia koordynator merytoryczny IDB.

„Ustawa o referendum lokalnym istnieje w Polsce od 2000 roku, lecz nie była jak dotąd, bo nie mogła być, skutecznie egzekwowana. Była obwarowana do tego stopnia tzw. niedemokratyczną konstrukcją zaporową, że jej jedyny plus stanowiła de facto jej pseudo-demokratyczna wizerunkowość, a więc fakt samego jej istnienia. Można tę sytuację porównać do samochodu, z którego jesteśmy co prawda dumni, lecz go nie używamy, bowiem brakuje mu sprawnego układu napędowego” – czytamy w artykule.

Autor wylicza zmiany, które zawiera ustawa. „Po pierwsze, reforma wprowadza obniżenie progu frekwencji obywateli, od którego zależy ważność referendum. Przy referendach tematycznych/rzeczowych frekwencja ma się zmniejszyć z 30 proc. do 15 proc. Natomiast referendum o odwołanie prezydenta miasta, burmistrza lub wójta będzie wiążące, jeśli liczba obywateli, którzy wzięli w nim udział, osiągnie co najmniej 3/5 liczby głosów oddanych w wyborach na odwoływanego polityka. Dla przypomnienia, obecnie jest to 3/5 wszystkich, którzy brali udział w wyborach” – zwraca uwagę prof. Matyja.

„Po drugie, liczba obywateli niezbędnych do zainicjowania referendum rzeczowego ulega redukcji z 10 do 5 proc. w gminach i powiatach oraz odpowiednio z 5 do 2,5 proc. w województwach” – wylicza mieszkający w Szwajcarii ekspert. „Po trzecie, okres zbierania podpisów pod wnioskiem referendalnym zostaje wydłużony z 60 dni do sześciu miesięcy” – przypomina.

„Wymienione zmiany nie są rewolucyjne, niemniej jednak mają z pewnością charakter ewolucyjny. (…) Dochodzi w ramach polskiego systemu semidemokratycznego do pragmatycznej nowelizacji aktu prawnego, który zawiera zasady działania i tryb referendum lokalnego, czyli instrumentu klasycznego dla demokracji bezpośredniej. Okazuje się, że rzeczy niemożliwe w polskiej polityce stają się powoli faktem” – pointuje.

Zachęcamy do lektury całego artykułu na stronach Tygodnika Spraw Obywatelskich, którego wydawcą jest zasłużony dla demokracji bezpośredniej i partycypacji obywatelskiej Instytut Spraw Obywatelskich z Łodzi!