Budżet obywatelski — wszystko, co musisz wiedzieć!

Budżet obywatelski — definicja

Budżet obywatelski nazywany też budżet partycypacyjnym, to forma demokracji bezpośredniej i forma konsultacji społecznych polegająca na wyodrębnieniu części budżetu, która realizowana jest na podstawie zgłaszanych i wskazanych przez obywateli pomysłów.

Budżet obywatelski 2023

Budżet obywatelski w 2023 funkcjonuje na podstawie ustawy o samorządzie gminnym, ustawy o samorządzie powiatowym i ustawy o samorządzie wojewódzkim oraz uchwał organów stanowiących. Terminy głosowań ustalane są odrębnie w każdej jednostce samorządu terytorialnego.

Czy budżet obywatelski jest obowiązkowy?

Budżet obywatelski jest obowiązkowy dla miast na prawach powiatu i musi w nich wynosić minimum 0,5% wydatków gminy zawartych w ostatnim przedłożonym sprawozdaniu z wykonania budżetu. Dla pozostałych gmin, powiatów oraz województw budżet obywatelski nie jest obowiązkowy i zależy od decyzji ciał stanowiących w tych jednostkach.

Głosowanie budżetu obywatelskiego

Zasady głosowania oraz zgłaszania projektów i ich wymogi formalne określają uchwały jednostek samorządu terytorialnego, zasady głosowania muszą jednak zapewniać równość i bezpośredniość głosowania. Liczba podpisów mieszkańców potrzebna do zgłoszenia projektu nie może być większa niż 0,1% mieszkańców powiatu i województwa oraz nie większa niż 0,5% mieszkańców gminy, w której zgłaszany jest projekt.

Budżet partycypacyjny — podstawowe fakty

Budżet partycypacyjny (budżet obywatelski), to forma konsultacji społecznych i jedna z form demokracji bezpośredniej. Idea budżetu obywatelskiego wpisuje się w koncepcję społeczeństwa obywatelskiego. Pierwszy budżet obywatelski w Polsce stworzył Sopot w 2011 roku. Od 2018 roku budżet obywatelski w podstawowych kwestiach regulowany jest na poziomie ustawowym. Pierwszy budżet obywatelski na świecie powstał w 1989 roku w brazylijskim mieście Porto Alegre.

Projekt obywatelski — podstawowe fakty

Każdy obywatel ma prawo zgłosić swój pomysł w postaci projektu obywatelskiego. Wymogi formalne oraz finansowe, jakie musi spełniać projekt, określa uchwała jednostki samorządu terytorialnego. Aby złożyć projekt obywatelski, musi on zostać poparty w formie podpisów przez co najmniej 0,1% mieszkańców w przypadku województwa lub powiatu oraz 0,5% mieszkańców w przypadku gmin. Jednostki samorządu terytorialnego mogą obniżyć próg wymaganej liczby podpisów. Terminy składania projektów określają uchwały jednostek samorządu terytorialnego.

FAQ

Czym jest budżet obywatelski?

Budżet obywatelski nazywany też budżet partycypacyjnym, to forma demokracji bezpośredniej i forma konsultacji społecznych polegająca na wyodrębnieniu części budżetu, która realizowana jest na podstawie zgłaszanych i wskazanych przez obywateli pomysłów.

Co to budżet obywatelski i jak jest uchwalany?

Budżet obywatelski to wyodrębniona część budżetu jednostki samorządu terytorialnego, o sposobie realizacji, którego decydują mieszkańcy, wybierając do realizacji, zgłoszone przez grupy obywateli projekty.

Kiedy głosowanie na budżet obywatelski 2023?

Terminy głosowań budżetu obywatelskiego wskazane są przez jednostki samorządu terytorialnego, w których realizowany jest budżet obywatelski. Nie ma ustalonego ogólnokrajowego terminu głosowania.